17 AFRIKAANSE LIDSTATEN WORDEN ONAFHANKELIJK
Les Soleils des indépendances is de titel van een roman van Ahmadou Kourouma (Ivoorkust), geschreven in 1968 als reactie op de onlusten binnen de Afrikaanse politieke regimes na de dekolonisatie. Het verhaal speelt zich af in het utopische ‘République de la Côte des Ebènes’ (de Republiek van de Ebbenhoutenkust), een bijzonder zwaar getroffen land dat ten prooi valt aan grote veranderingen. De titel is een woordspeling op het Malinke-woord tile, wat ‘zon’, ‘dag’, betekent maar ook ‘tijdperk’ of ‘periode’. ‘De onafhankelijkheid heeft zich op Afrika gestort als een zwerm sprinkhanen en liet het land achter met niets anders dan de nationale identiteitskaart en de partijkaart van de enige partij; de grootste en smakelijkste stukjes vielen anderen te beurt.’ In 1960 verliep de overgang naar de onafhankelijkheid niet in alle 17 Afrikaanse lidstaten onder dezelfde omstandigheden. Door talrijke factoren werd het onafhankelijkheidsproces er een van lange adem. Zo speelt, tegen de achtergrond van de verschillende nationale bewegingen op het internationale en politieke toneel, de persoonlijkheid van sommige Afrikaanse leiders, intellectuelen en vakbondsleden een belangrijke rol in de emancipatie van de staten en de erkenning van een Afrikaanse cultuur. Sommige nieuwe staten mogen zich dan al laten verleiden door een vorm van socialisme, aan Afrikaanse zijde treden op dat moment vooral het pan-Afrikanisme en de beweging van ‘niet-gebonden’ landen ideologisch op de voorgrond. Zij vormen de motor van deze grote dekolonisatiebeweging. Eenmaal onafhankelijk, behouden sommige nieuwe staten echter om economische, maar ook om strategische redenen een sterke band met de vroegere metropool; dat geldt voor sommige landen die tot Frans West-Afrika hebben behoord. Het jaar 1960 luidt misschien wel officieel de politieke onafhankelijkheid van die staten in, maar de ‘onafhankelijkheidsdag’ betekende nog niet de breuk met de kolonie, verre van. |
Het jaar 1960 is een recordjaar in de geschiedenis van de onafhankelijkheid van de staten. Tussen 1 januari en 28 november verwerven niet minder dan 18 landen ter wereld hun onafhankelijkheid: Cyprus en 17 Afrikaanse landen.
République du CamerounOnafhankelijk op 1 januari 1960 Geschiedenis: de naam van dit Midden-Afrikaanse land zou afgeleid zijn van het Portugese Rio dos Camarões – de ‘garnalenrivier’... |
|
République togolaiseOnafhankelijk op 27 april 1960 Geschiedenis: de naam Togo komt van Togodo, wat ‘dorp op de andere oever’ betekent. In 1884 wordt het land een Duits protectoraat... |
|
République de MadagascarOnafhankelijk op 26 juni 1960 Geschiedenis: het ‘grote eiland’ in de Indische Oceaan herbergt nog veel mysteries, ondanks de optekening van talrijke ‘mondelinge tradities’... |
|
République Démocratique du CongoOnafhankelijk op 30 juni 1960 Geschiedenis: de Democratische Republiek Congo (DRC) is het derde grootste land van Afrika – 60% van de oppervlakte is bedekt... |
|
Republic of SomaliaOnafhankelijk op 1 juli 1960 Geschiedenis: de meeste inwoners van Somalië, een doorgangszone en dynamisch handelscentrum in de Hoorn van Afrika... |
|
République du BéninOnafhankelijk op 1 augustus 1960 Geschiedenis: het huidige Benin mag niet verward worden met het Benin uit de oude Afrikaanse geschiedenis... |
|
République du NigerOnafhankelijk op 3 augustus 1960 Geschiedenis: Niger maakt deel uit van de Sahel en dankt zijn naam aan de rivier die het land doorkruist. In Europa verwerft het land bekendheid... |
|
République du Burkina FasoOnafhankelijk op 5 augustus 1960 Geschiedenis: Opper-Volta (de koloniale naam van het huidige Burkina Faso) is een van de wonderen van de kolonisatie... |
|
République de Côte-d’IvoireOnafhankelijk op 7 augustus 1960 Geschiedenis: in 1960 behield de onafhankelijke Republiek Côte d’Ivoire (RCI) de naam ‘Ivoorkust’ die haar door de 15de eeuwse Portugese ontdekkingsreizigers... |
|
République du TchadOnafhankelijk op 11 augustus 1960 Geschiedenis: Tsjaad is een uitgestrekt land in het hart van het Afrikaanse continent. Het bestaat uit een enorme woestijnzones... |
|
République centrafricaineOnafhankelijk op 13 augustus 1960 Geschiedenis: de Centraal-Afrikaanse Republiek is een van de weinige koloniale gebieden waarvan de naam, die speciaal werd uitgevonden in het licht van het pan-Afrikaanse... |
|
République du Congo (Brazzaville)Onafhankelijk op 15 augustus 1960 Geschiedenis: dit Midden-Afrikaanse land bestaat gedeeltelijk uit evenaarswoud en is waarschijnlijk al heel lang bevolkt... |
|
République gabonaiseOnafhankelijk op 17 augustus 1960 Geschiedenis: de geografische positie van Gabon blijkt doorheen zijn geschiedenis zowel een zegen als een vloek. In het dichte woud, een soort ‘groene hel’, treft... |
|
République du SénégalOnafhankelijk op 20 augustus 1960, viering op 4 april Geschiedenis: Senegal maakte vroeger deel uit van grote sociopolitieke mogendheden zoals het historische koninkrijk van Ghana en... |
|
République du MaliOnafhankelijk op 22 september 1960 Geschiedenis: het grondgebied van de huidige Republiek Mali was het centrum van grote West-Afrikaanse rijken en verschillende, meestal islamitische, koninkrijken... |
|
Federal Republic of NigeriaOnafhankelijk op 1 oktober 1960 Geschiedenis: de regio waarin dit West-Afrikaanse land ligt – het dichtstbevolkte van het Afrikaanse continent – was tot in de 19de eeuw betrokken bij de slavenhandel... |
|
République islamique de MauritanieOnafhankelijk op 28 november 1960 Geschiedenis: het West-Afrikaanse Mauritanië wordt bevolkt door Arabisch-Berberse en zwarte bevolkingsgroepen en herbergt ook veel emigranten... |