République du Congo (Brazzaville)

Onafhankelijk op 15 augustus 1960

  • Republiek Congo
    (voormalige Franse kolonie / koloniale taal Frans)
  • Hoofdstad: Brazzaville
  • Munteenheid: CFA-frank
  • Oppervlakte: 342 000 km2
  • Inwoners: 4,2 miljoen (2009)
  • Talen: Munukutuba, Kikongo, Lingala, Vili, Beembe, Mboshi, Teke en nog een veertigtal andere talen
  • Officiële taal: Frans

Geschiedenis

Dit Midden-Afrikaanse land bestaat gedeeltelijk uit evenaarswoud en is waarschijnlijk al heel lang bevolkt, met name door de zogeheten pygmeeën. Na de komst van de Portugezen in de 15de eeuw vormen de koninkrijken langs de Atlantische kust een platform voor de slavenhandel naar Noord- en Zuid-Amerika. Op het einde van de 19de eeuw schakelen concessiehouders dwangarbeid in voor de handel in rubber en palmolie. Met Pierre Savorgnan de Brazza dringen de Fransen vanaf 1875 door in het land. In 1880 verwerft hij in naam van Frankrijk de regio door overdrachtsverdragen te sluiten, met name met koning Makoko van het koninkrijk Mbe. Daarna wordt de regio gekoloniseerd. Congo wordt een van de vier grondgebieden van Frans Equatoriaal-Afrika (Afrique équatoriale française, AEF) dat in 1910 wordt opgericht. In 1946 wordt het een overzees gebied en in 1958 een republiek binnen de zogeheten Franse Gemeenschap. In 1959, het jaar van de parlementsverkiezingen, vinden er bloedige confrontaties plaats. De verkiezingen worden gewonnen door de partij Union démocratique de la défense des intérêts africains (UDDIA) van eerwaarde Fulbert Youlou, een voorstander van samenwerking met Frankrijk. De machtsoverdracht verloopt in een vredevolle sfeer, en op 15 augustus 1960 wordt de onafhankelijkheid uitgeroepen. Het nieuwe land kiest Brazzaville, de voormalige hoofdstad van het AEF, als hoofdstad. In augustus 1963 werpt Alphonse Massemba-Débat het regime van Youlou omver en slaat hij een socialistische weg in. Commandant Marien Ngouabi verdrijft hem echter op 1 januari 1969 van de macht, waarop een vriendschaps- en samenwerkingsverdrag met de USSR wordt gesloten. Tot 1992, het jaar dat de eerste democratische verkiezingen een overwinning voor Pascal Lissouba opleveren, draagt het land de naam Volksrepubliek Congo. Lissouba wordt na een burgeroorlog in 1997 van de macht verdreven. Achtereenvolgens zijn generaal Yhombi Opango (1977-1979) en kolonel (vandaag generaal) Denis Sassou-Nguesso (1979-1992 en 1997-heden) aan de macht. Gedurende 50 jaar onafhankelijkheid wordt de Republiek Congo – met haar overvloedige petroleumreserves die sinds 1949 door het Franse bedrijf TotalFinaElf worden ontgonnen – vaak geciteerd als een van de voormalige kolonies waarop Frankrijk nog steeds een sterke politieke en economische greep heeft.

J. Maniacky (KMMA)
Ch. D. Gondola (Indiana University)