'More, More, more future!'

Tijdens de koloniale tijd verbeelden de Congolese kunstenaars de confrontatie met de kolonisten regelmatig via beeldjes, kalebassen, maskers en muziek. Daarna komen er nieuwere uitdrukkingsvormen zoals het stripverhaal, de schilder- en tekenkunst, dans en urban music.

'Kunst om de kunst', namelijk kunst die losstaat van het dagelijks leven, die van het werk een voorwerp om te aanschouwen maakt, is een recent concept in de westerse geschiedenis en weinig verspreid in Congo. Of ze nu een kunstopleiding genoten of niet, de Congolese kunstenaars zijn doorgaans maatschappelijk geëngageerd en vinden dat ze een 'pedagogische' missie hebben tegenover de bevolking: ze kruipen in de rol van kroniekschrijver van de Congolese gemeenschap en staan erg kritisch tegenover de politieke situatie en sociale ontwikkelingen. In Congo en elders ontstaat kunst vaak in de marge van de maatschappij, maar daar wordt al snel beslag op gelegd: de machthebbers hebben er namelijk alle belang bij het talent van de populairste kunstenaars te recupereren om hun machtpositie te bevestigen. De popliedjes zijn vaak dubbelzinnig. Franco domineert de Congolese muziekwereld ten tijde van Mobutu. Hij hemelt hem op, maar in zijn teksten laat hij zich ook kritisch uit tegenover het regime en de Zaïrese samenleving.

Congolese rappers, die vandaag erg present zijn op de Belgische muziekscene, inspireren zich vaak op hun Afro-Amerikaanse collega's. Zonder de Congolese muziekgeschiedenis daarom goed te kennen, sluiten zij erg goed aan bij die leefwereld want ze dichten zich een kritische rol toe die ze tegenover de politiek te spelen hebben. Zo hebben ook Banza M’Poyo Kasavubu, kleinzoon van de eerste president van de DRC, en Teddy Lumumba, kleinzoon van eerste minister Lumumba, voor urban music gekozen in plaats van voor politiek, met hetzelfde doel voor ogen: de kracht van woorden gebruiken om het lot van Congo te veranderen. Jonge Congolezen die net als zij in België zijn opgegroeid, kunnen zich vrijer uitdrukken dan diegenen die in Congo gebleven zijn. Die hebben de koloniale en postkoloniale repressie gekend en zoals Franco uiten ze vooral indirect kritiek op het systeem. Congolese muziek dankt haar populariteit niet alleen aan de orale cultuur, maar ook aan haar opruiend kantje: niet opgenomen liedjes die Congolezen zingen over hun dagelijks leven, zijn natuurlijk veel moeilijker de kop in te drukken dan eender welke geschreven tekst.