Hoewel Mobutu's verdwijning hoop op verandering en vrijheid wekt, luidt ze de ineenstorting van het land en het begin van een langdurige oorlog in. Sinds 1884, het jaar dat de Conferentie van Berlijn het bestuur van het land aan Leopold II toekende, is Congo het speeltje van de internationale mogendheden die de controle willen verwerven over de enorme natuurlijke rijkdommen van het land. In 1960, wanneer België de politieke onafhankelijkheid aan zijn voormalige kolonie toekent, behoudt het wel nog de controle over de Congolese economie. Wanneer Mobutu enkele jaren later aan de macht komt, is dat met de steun van de westerse mogendheden.

Als gevolg van belangrijke veranderingen in de internationale politiek op het einde van de jaren 1980, breekt voor het land een lange overgangsperiode aan. Eind jaren 90, in de nasleep van de genocide in Rwanda, ontstaat in Oost-Congo een conflict dat zich eerst beperkt tot de regio, maar daarna tot twee oorlogen leidt waar zes andere Afrikaanse landen bij betrokken zijn (Angola, Burundi, Oeganda, Rwanda, Tanzania en Zimbabwe) die ruziën over de Congolese rijkdommen. Het conflict treft het hele land, maar wordt vooral uitgevochten in de oostelijke provincies en in het evenaarswoud, twee gebieden waarvan de natuurlijke rijkdommen altijd al begeerte hebben opgewekt. Deze twee oorlogen zijn de dodelijkste sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog: er vallen miljoenen doden en vooral vrouwen zijn het slachtoffer van systematische seksuele misdrijven. Rebellengroepen worden bewapend door multinationals, Congolese criminele bendes zijn erbij betrokken. Deskundigen blijven regelmatig het verband tussen de plunderingen, de ongelijkmatige ontginning van de natuurlijke rijkdommen in Congo en de systematische schendingen van de mensenrechten hekelen. Ondanks al die crisissen en opeenvolgende oorlogen blijft de Congolese bevolking sterk. Ze houdt vurig vast aan de eenheid van het land en kant zich hardnekkig tegen elke poging tot 'balkanisering', zelfs al slaagt de staat er zelf niet in de controle te behouden over het hele nationale grondgebied.